Je hebt een pomp opgesteld en bij het aanzetten hoor je meteen een knetterend geluid; cavitatie in de pomp. Techneuten weten het, als je doordraait met een caviterende pomp dan gaat het geld kosten. Gelukkig kan pompschade door cavitatie eenvoudig voorkomen worden. Een paar kleine aanpassingen aan de pompinstallatie maken een groot verschil.
Cavitatie
Cavitatie is een verschijnsel waarbij door onderdruk dampbellen in een vloeistof ontstaan en vervolgens imploderen als de druk weer toeneemt. Als voorbeeld nemen we een centrifugaalpomp. Door een hoge vloeistofsnelheid in de zuigleiding kan de druk lager worden dan de dampdruk en ontstaan er dampbellen. Zodra de vloeistofstroom de pompwaaier bereikt, verandert onderdruk in overdruk, waardoor de dampbellen imploderen. Cavitatie bij pompen is dus het imploderen van dampbellen. Het veroorzaakt niet alleen het knetterende geluid, maar ook aanzienlijke schade aan je pomp.
Cavitatie bij pompen eenvoudig voorkomen?
Het begint vooraf uiteraard met het maken van de juiste pompkeuze. Hoor je toch een knetterend geluid in een bestaande of tijdelijke pompinstallatie probeer dan het volgende:
Installeer de pomp dichter bij de waterlijn;
Plaats de zuigleiding dieper onder water;
Vergroot de diameter van de zuigslang;
Verwijder obstakels* in de zuigleiding;
Zorg voor meer tegendruk bij de pomp;
Er zijn nog een aantal punten om cavitatie te voorkomen, maar die leiden vaak tot ongewenste veranderingen in het pompproces:
Verlaag het pomptoerental;
Verlaag de vloeistoftemperatuur;
Verlaag de vloeistofstromingssnelheid;
Verhoog de voordruk op de pomp;
Twijfel je over een van de genoemde aanpassingen, wil je weten waarom de aanpassing een groot verschil kan maken? Neem dan contact ons op. *Obstakels kunnen zijn: onnodige pompappendages, knik in de zuigslang, verkeerd gekozen zuigkorf, vervuiling. Alles wat de vloeistofstroom aan de zuigzijde kan verstoren.
En voor de pompprofessionals…
Hoe ontstaan dampbellen?
Hier is een natuurkundige verklaring voor. Bij een bepaalde temperatuur en druk vormt een vloeistof dampbellen. Dit is het kookpunt. Water op je fornuis vormt bij 100 ⁰C dampbellen en kookt dan. Dit gebeurt bij de atmosferische druk op zeeniveau van 1 bar. Verlagen we de druk dan kookt water echter op een lagere temperatuur. Verwarmen we bijvoorbeeld water op de Mount Everest dan is de atmosferische druk nog maar 0,31 bar en kookt het water al bij 69 ⁰C.
NPSHr – Nett Positive Suction Head Required
Cavitatie ontstaat doordat de zuigdruk zodanig laag is dat er dampbellen in de vloeistof ontstaan. Dit kun je vermijden door een bepaalde absolute voordruk aan de zuigzijde van de pomp te creëren. Deze minimaal benodigde druk wordt de Nett Positive Suction Head genoemd, de NPSHr. De r staat voor required en vertaald kom je dan op de NPSH benodigd, de minimaal voordruk die een pomp nodig heeft om goed te kunnen functioneren. De NPSHr is per pomp en zelfs per werkpunt verschillend en wordt door de fabrikant in de pompgrafiek weergegeven.
